Van de prins geen kwaad

Gratama Reeks - 3

In het Drents Archief bevindt zich het zeer omvangrijke familiearchief De Milly van Heiden
Reinestein. Een substantieel deel daarvan bestaat uit de archivalia van Sigismund Pieter Alexander van Heiden Reinestein (1740-1806), opperkamerheer van stadhouder Willem V en Drost van de landschap Drenthe van 1776 tot 1795 en van 1802 tot zijn dood in 1806.

Van de persoonlijke stukken in zijn archief, zijn de dagboeken die Van Heiden bijhield in de periode 1777-1785 wel de meest intrigerende, temeer omdat Van Heiden in de dagboek­periode naar een hoofdrol aan het stadhouderlijk hof toegroeide. Bovendien werd dat tijdvak gekenmerkt door onstuimige ontwikkelingen in de binnen- en buitenlandse politiek. De dagboeken zijn dus zeker niet alleen Drents, maar veeleer nog Haags, Nederlands en zelfs Europees. Dat dit hun belang alleen maar vergroot behoeft geen betoog.

Van Heiden schreef zijn aantekeningen in het Frans, zoals menigeen die zich destijds tot de hogere kringen rekende. Het zou jammer zijn, wanneer het aantal lezers daardoor beperkt bleef. Vandaar dat is besloten de dagboeken te vertalen, in te leiden en van toelichtende opmerkingen te voorzien, zodat ze voor een breed publiek toegankelijk zijn. Niet eerder heeft een ieder deze dagboeken zonder de belemmering van een oud handschrift of een vreemde taal kunnen lezen. Jan van der Meer heeft dit zeer omvangrijk karwei op uitstekende wijze geklaard.

De inleiding bestaat uit twee delen. Eerst schetst Jan van der Meer het historische decor waarbinnen de dagboeken spelen, gaat hij nader in op vorm en inhoud van de dagboeken en legt hij verantwoording af over de wijze van vertalen en annoteren. Lotte van de Pol, vanaf het begin eveneens bij deze uitgave betrokken, gaat vervolgens in op het genre van hofdagboeken en plaatst Van Heidens aantekeningen in de context van enkele andere egodocumenten. Daarnaast geeft zij een beeld van het leven aan het stadhouderlijk hof in deze periode.

Een woord van dank aan Jan Bos, hoofd Publiek van het Drents Archief, die deze uitgave heeft begeleid en gecoördineerd.